مفهوم استرس شغلی و اهمیت مدیریت آن
امروزه به دلیل فشارهای کاری و چالش‌های بسیاری که در محیط سازمانی وجود دارد سبب ایجاد استرس و اضطراب در کارکنان شده است.استرسی که در محیط شغلی به وجود میاید نه تنها بر روی سلامت جسم و روح کارکنان تاثیر منفی گذاشته بلکه روحیه تیمی و بازخورد و کیفیت کار را نیز کاهش میدهد.
حال منابع انسانی با شناسایی عوامل استرس‌زا ، راهکارهای پیشگیرانه و به اشتراک گذاشتن برنامه‌های حمایتی نقش بسزایی را در کنترل استرس ایفا می‌کند.این مقاله با بررسی مهم ترین روش ها و مداخلت منابع انسانی در کنترل استرس ، بهتر شدن شرایط کاری ، پیشرفت درمهارت های مقابله ، ایجاد یک فرهنگ سالم به کاهش استرس و تنش ها کمک می‌کند. نقش HR در کاهش فشارهای روحی و روانی، بهبود کیفیت زندگی کارکنان و افزایش بهره‌وری سازمانی بسیار پررنگ است.
نقش منابع انسانی در پیشگیری و کاهش استرس
ایجاد محیط کاری سالم و حمایتی: ایجاد فضایی که کارکنان در آن احساس حترام ، قدردانی و حمایت داشته باشند.همین امر باعث تشویق به تعادل بین کار و زندگی و ارائه بازخورد بهتر در کار و فرصت هایی برای رشد می‌شود.
مدیریت کارآمد منابع و زمان: منابع انسانی با پخش عادلانه کار ، تعیین وظایف و مسئولیت‌های مشخص و ارائه امکانات و ابزارهای لازم برای فعالیت‌های کاری به کاهش استرس کمک می‌کند.
ارتقای فرهنگ ارتباطی:ایجاد محیطی که بین همکاران ارتباط باز و صادقانه وجود داشته باشد ، میتواند به کمک تر شدن اضطراب و ابهامات کمک کند.
ارائه برنامه‌های سلامتی و رفاه:منابع انسانی با ارائه برنامه هایی مثل مشاوره فردی ، کارگاه‌آموزشی کنترل استرس، فعالیت های ورزشی و تفریحی به کاهش استرس و بهبود سلامت روان کارکنان کمک می‌کند.
شناسایی و حمایت از کارکنان در معرض خطر:منابع انسانی یا همان hr میتواند کارکنانی را که در معرض استرس و خستگی شغلی هستند را شناسایی کرده و به آنها برنامه های حمایتی و تخصصی ارئه میدهد.
مدل‌ها و چارچوب‌های نظری مدیریت استرس
برای اینکه معنای استرس و راهکارهای مناسب جهت کنترل آن را بهتردرک کنید باید به مدل ها و چارچوب های نظری شناخت پیدا کنید.این مدل ها با تبیین روابط بین عوامل استرس زا ، واکنش های فردی و سازمانی و پیامدهای استرس ، به مدیران منابع انسانی کمک می‌کنند تا مداخله‌های هدفمند و تاثیرگذاری طراحی کنند.
تقاضای شغلی
استرس زمانی بیشتر می‌شود که تقاضاهای شغلی بالا بوده و در عین حال فرد شاغل از کنترل کمی روی کار خود برخوردار باشد.
تبیین شناختی استرس
این مدل توسط ریچارد لازاروس گفته شده است. در این مدل استرس زمانی تجربه می‌شود که اتفاق یا رویدادی را به عنوان یک تهدید و چالش در نظر بگیرد.
استرس شغلی
این مدل به بررسی عوامل مختلفی که به استرس در محیط کار منجر می‌شود پرداخته است. که شامل 3 مورد ، فردی ، سازمانی و محیطی می‌باشد.
چالش‌ها و موانع پیاده‌سازی تکنیک‌های مدیریت استرس
مدیریت استرس در محیط کار بسیار پر اهمیت بوده اما اجرای تکنیک ها با چالش های زیادی مواجه می‌شود.یکی از این موانع مقاومت کارکنان و مدیران در برابر تغییر است . مانع بعدی محدودیت منابع مالی و زمانی است که سبب شده سازمان ها نتوانند برنامه های مستمر و جامع برای کنترل استرس ارائه بدهند.
عدم فرهنگ سازمانی حمایتگر و ناتوانی در ارتباط داخلی برنامه های کاهش استرس را با چالش مواجه می‌کند.کمبود آگاهی و آموزش تخصصی در تیم منابع انسانی ، طراحی و اجرای صحیح این مداخلات را کند می‌کنند.
از دیدگاه سازمانی ، تلاش برای دستیابی به اهداف کوتاه مدت برخی اوقات رفاه و بهداشت روان را کاهش میدهد.همچنین نداشتن ابزارهایی برای اندازه گیری و ارزیابی اثر گذای برنامه ها، تصمیم گیری را در مورد ادامه و بهبود آنها دشوار تر کرده است.
سخن آخر
مدیریت استرس در منابع انسانی فقد یم فرایند حمایتگرانه نیست بلکه یک سرماگذاری بلند مدت بر سلامت ، بازخورد و انگیزه کارکنان است.سازمان هایی که استرس را یک واقعیت اجتناب ناپذیر می‌بینند و برای مدیریت آن راهکارهای عملی به کار میبرند باعث جلوگیری از فرسودگی ، ترک نیرو شده و محیط کاری پویا و خلاقی ایجاد می‌کنند.
سوالات متداول
- استرس شغلی دقیقا چیست؟
استرس شغلی در فرد به دلیل تقاضا ، فشار و شرایط کاری به وجود می‌آید که با واکنش های فیزیکی و روانی همراه است.
- آیا مدیریت استرس فقط وظیفه منابع انسانی است؟
نه ، مدیریت استرس به همکاری مدیران ، کارکنان و تمام بخش های سازمان است و همه باید همکاری کنن تا نتیجه دهد.منابع انسانی فقد هماهنگ کننده می‌باشد.
- مهم‌ترین تکنیک‌های سازمانی مدیریت استرس کدام‌اند؟
انعطاف‌پذیری، بهتر شدن شرایط کاری، ساعت کار، تقویت ارتباطات و طراحی برنامه های انگیزشی از تاثیر گذار ترین روش ها است.
